Jenis kambing di Indonesia

Rupa-rupanya jenis kambing yang terdapat di Indonesia sangat pelbagai. Berikut adalah beberapa jenis kambing yang mudah didapati di Republik Indonesia, berdasarkan beberapa sumber:

1. Kambing Kacang

Kambing kacang adalah jenis kambing yang paling popular di Indonesia. Sebab mengapa kambing dipilih secara meluas sebagai ternakan adalah keupayaan mereka untuk menyesuaikan diri dengan pelbagai keadaan semula jadi. Selain itu, kambing kacang juga cepat membiak.

Ciri-ciri kambing kacang ialah bentuk badan yang langsing dengan kepala yang kecil dan telinga yang tegak. Kambing kacang pendek hitam, putih dan coklat mempunyai bulu dengan berat 25 hingga 30 kilogram dan tanduk pendek.

2. Kambing Jawarandu

Kambing Jawarandu juga sering disebut sebagai kambing Bligon, gumbolo, atau kacukan. Kambing jenis ini merupakan kacukan antara kambing baka etawa (PE) dengan kambing kacang.

Penternak memilih kambing jenis ini kerana saiz badannya yang besar. Selain itu, kambing Jawarandu mudah memakan pelbagai jenis tumbuhan. Kambing Jawarandu mempunyai berat melebihi 40 kilogram dengan telinga yang terbuka luas.

3. Kambing Etawa

Kambing Etawa dinamakan demikian kerana susu kambing ini berasal daripada kambing di kawasan Etawah, India. Kambing Etawa dapat masuk ke Indonesia kerana dibawa oleh kerajaan Hindia Belanda sekitar tahun 1930-an. Nama asal kambing tersebut ialah kambing jamnapari. Selain daripada susu, daging daripada kambing jenis ini juga sering diproses menjadi makanan yang lazat, tau.

Ciri-ciri kambing Etawa ialah ia mempunyai bentuk badan yang besar dengan purata berat sehingga 91 kilogram bagi kambing jantan dan 63 kilogram bagi kambing betina. Postur badan kambing etawa agak tinggi iaitu sekitar 90 hingga 127 sentimeter. Sementara itu, bentuk telinga jatuh ke bawah dengan hidung berbentuk cembung. Sebagai maklumat tambahan, kambing etawa mempunyai keupayaan menghasilkan sehingga tiga liter susu setiap hari

4. Kambing PE (Peranakan Etawa)

Terdapat juga kambing untuk ternakan yang berasal dari kaum campuran. Salah satunya ialah kambing PE, aka baka Etawa. Kambing PE adalah gabungan kambing Etawa dan kambing kacang. Secara fizikal, kambing PE adalah serupa dengan etawa, tetapi mempunyai sistem pembiakan yang serupa dengan kambing kacang.

Ciri-ciri kambing PE ialah ia mempunyai bulu belang hitam, putih, merah dan coklat dengan telinga melengkung lebar. Dari segi fizikal, dahi dan hidungnya cembung. Kemudian, keupayaan kambing PE mengeluarkan susu iaitu sehingga tiga liter sehari adalah sama dengan kambing Etawa.

5. Kambing Senduro

Pada tahun 1947, Presiden Soekarno membawa kambing Jamnapari Ras dari Etawah, Uttar Predesh India ke Indonesia untuk tujuan kacukan. Kambing jenis ini disilangkan dengan kambing lokal Lumajang - Jawa Timur (kambing Golo). Kambing Gogo mempunyai saiz yang lebih besar daripada kacang Kambing. Hasil salib ini dipanggil perlumbaan Etawa Senduro (Etsen).

Kambing etawa putih hanya boleh ditemui di Senduro, sebuah kampung yang terletak di kaki Gunung Semeru. menurut penternak tempatan, kambing etawa putih boleh membesar sehingga seberat 170 kg. Selain menyediakan daging yang sangat berkhasiat, kambing Etawa Senduro juga boleh diperah, supaya penternak mendapat pendapatan tambahan. Ciri-ciri kaum Senduro Etawa ialah postur dan ketebalan yang baik, penghasilan susu adalah sama seperti Etawa secara umumnya.

Berikut adalah ciri-ciri fizikal kambing Senduro Etawa:

• corak warna dominan
• jarang bertanduk, kerana ia dipanggil etawa botak
• telinga panjang sehingga 50cm, lembik dan
• saiz postur yang panjang, tinggi dan lebih untuk kambing jantan Gumba Etawa Senduro mencapai 120cm.

6. Kambing saanen

Kambing Saanen ialah kambing yang berasal dari Switzerland. Di Indonesia yang beriklim tropika, kambing jenis ini biasanya disilangkan dengan jenis kambing lain supaya dapat bertahan di bawah terik matahari.

Ciri-ciri fizikal kambing saanen ialah bulu pendek berwarna putih atau krim dengan titik hitam pada telinga dan hidung dengan muka segi tiga dan ekor nipis. Berat kambing saanen berkisar antara 36 hingga 91 kilogram.

7. Kambing boer

Nama kambing Boer berasal dari sebuah wilayah di Afrika Selatan. Kambing jenis ini dikenali sebagai kambing daging kerana badannya yang besar. Malah, kambing boer boleh mencapai berat sehingga 45 kilogram dalam masa 6 bulan sahaja.

Daging kambing boer boleh mencapai 50 peratus lebih banyak daripada jenis kambing lain. Kerana fizikalnya yang besar, kambing Boer boleh bertahan dalam kedua-dua suhu sejuk dan panas.

8. Kambing samosir

Seperti namanya, kambing Samosir merupakan ternakan khas masyarakat Pulau Samosir yang terletak di tengah Danau Toba, Sumatera Utara.

Bulu kambing samosir berwarna putih bersih dengan ciri fizikal menyerupai kambing kacang. Perbezaannya ialah kambing Samosir cenderung kebanyakannya berwarna putih.

9. Kambing kosta

Kambing kosta biasanya ditemui bertaburan di kawasan Jakarta dan Banten, yang rupa-rupanya menyerupai kambing kacang kerana ia merupakan kacukan antara kambing kacang dan kambing Kashmir.

Perbezaan antara kambing kosta dan kambing kacang ialah motif jalur selari di bahagian kanan dan kiri muka dengan bulu tebal di kaki belakang. Dengan badan yang lebih besar, kambing kosta sesuai untuk pembiakan dan digunakan untuk daging.

Produktiviti hampir sama, tetapi terdapat perbezaan fizikal yang ketara yang boleh dilihat. Sebagai contoh, terdapat corak garisan selari di sebelah kanan dan kiri muka dan rambut tebal berantakan di kaki belakang. Malangnya, populasi kambing kosta terus berkurangan, walaupun bentuk badannya yang besar dari depan ke belakang amat sesuai dengan dagingnya.

10. Kambing gembrong

Kambing Gembrong sering dijumpai di kawasan timur Pulau Bali khususnya Karangasem. Sekali imbas, orang ramai melihat kambing gembrong itu serupa dengan anjing kerana bulunya sangat tebal. Kambing Gembrong pada asalnya adalah hasil persilangan kambing Kashmir dengan kambing Turki.

Ciri fizikal kambing gembrong yang paling ketara ialah bulunya yang berkilat. Jika dibiarkan bulu kambing gembrong jantan boleh membesar sehingga 30 sentimeter.

Kambing ini mempunyai tanduk kecil dan warna badannya coklat, coklat muda, atau putih. Berat mereka berkisar antara 32 hingga 45 kilogram bergantung kepada jantina mereka.

11. Kambing Muara

Kambing Muara dikenali sebagai sejenis kambing tempatan yang tumbuh dan berkembang di kecamatan Muara, kabupaten Tapanuli Utara, Sumatera Utara. Kambing ini dikenali sebagai kambing tenusu yang mampu menghasilkan kualiti dan kuantiti susu yang banyak.

Penampilan mereka lebih baik dan menarik jika dibandingkan dengan kambing Marica atau kambing Kacang. Sebab itu kambing ini telah mula dilihat dan dikembangkan di kawasan lain di Indonesia.

Kambing muara mempunyai bentuk fizikal yang tegap dengan corak bulu antara coklat kemerahan dan putih dengan beberapa jalur hitam memanjang dari kepala hingga ekor.

Kambing muara adalah prolifik dan produktif secara reproduktif. Kambing jenis ini boleh melahirkan dua hingga empat anak dalam satu kali bersalin. Tambahan pula, ibu kambing ini mempunyai penghasilan susu yang berkualiti supaya semua anaknya dapat membesar dengan sihat walaupun tanpa bantuan susu tambahan.

Bentuk telinga kambing muara agak panjang dan jatuh ke bawah, tetapi telinga baka Etawa lebih panjang. Kemudian hidung kambing muara tidak melengkung seperti baka Boer dan Etawa.

Kambing ini mempunyai watak coklat, coklat kemerahan, putih, hingga putih kehitaman. Apabila diternak di Indonesia, kambing ini lebih tahan terhadap penyakit berbanding jenis import atau salib lain.

12. Kambing Boerawa dan Boerka

• Kambing boerawa ialah sejenis kambing hasil persilangan kambing jenis lain. kambing Boera jantan dan kambing PE betina. Kambing jenis ini banyak digunakan sebagai ternakan di daerah Lampung.

• Manakala kambing Boerka pula merupakan kacukan antara kambing Boer jantan dengan kambing kacang betina. Ciri-cirinya iaitu mempunyai saiz fizikal yang agak besar seperti kambing boer, tetapi mempunyai produktiviti reproduktif yang lebih aktif sama seperti kambing tempatan. Kambing boerka telah diternak di sekurang-kurangnya 15 wilayah, dari Aceh hingga Maluku Utara.

13. Kambing Marica

Kambing Marica merupakan sejenis kambing tempatan yang berasal dari wilayah Sulawesi Selatan. Kabupaten Maros, Jenepoto, Sopeng, dan Makassar merupakan kawasan yang mempunyai populasi kambing marica yang cukup ramai.

Kambing Marica boleh dikatakan sejenis kambing yang unik kerana ia boleh hidup di tempat yang mempunyai taburan hujan yang rendah dan hanya bergantung kepada rumput kering di tanah berbatu sebagai makanan. Pertubuhan Makanan dan Pertanian (FAO), anak syarikat pertubuhan PBB dalam bidang makanan dan pertanian, mengkategorikan kambing marica sebagai genotip asli Indonesia. Malangnya, kambing ini termasuk dalam kategori terancam atau hampir pupus.

Kambing asli Sulawesi ini tidak mempunyai tanduk dan bentuk badannya agak kecil. Ia merupakan sumber plasma nutfah negara yang bentuknya serupa dengan kambing Jawa tempatan iaitu kambing kacang.

Kambing ini mempunyai bentuk telinga yang unik. Telinganya tegak dan pendek sehingga sekali pandang kelihatan seperti rusa. Kambing ini juga mempunyai perwatakan yang tangkas dan tangkas. Mereka boleh bergerak dengan cepat dan kadangkala agresif.

Berbagi :